“Угаартсаар байх уу, Улаанбаатарчууд аа” нээлттэй хэлэлцүүлэг энэ долоо хоногийн Даваа гарагт болсон. Тус хэлэлцүүлэгт оролцсон судлаач, мэргэжилтнүүдийн байр суурийг хүргэж байна.
Энэ үеэр 2017-2020 онд "Агаар, орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөр" хэрэгжиж байгаа. Засгийн газраас хэрэгжүүлсэн төсөл хөтөлбөрүүдэд нийт 454.1 тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Аудитын газрын дүгнэлтээс харахад тус хөтөлбөрийн хэрэгжилт 68.7 хувь буюу хангалтгүй гарсан. Дээрх хөтөлбөрийн үр дүнгийн талаарх сэтгүүлчийн асуултад нийслэлийн Агаар, орчны бохирдолтой тэмцэх газрын Агаарын чанар зохицуулалтын дарга Т.Даваажаргал хариулав.
Тэрбээр "Агаар, орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөрийг 2017 онд баталсан байдаг. Үүнд агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлээр салбар яамд, нийслэл болон орон нутгийн байгууллагууд ямар ажлуудыг зохион байгуулах, хэрэгжүүлэхийг нарийвчлан тодорхой зааж өгсөн.
Гэр хорооллын айл өрхүүд ахуйн хэрэглээндээ сайжруулсан шахмал түлшийг хэрэглээд тодорхой хэмжээнд үр дүн өгч байгаа. Сайжруулсан түлшний чанар стандартыг сайжруулах технологийн туршилт, судалгааны ажлуудыг хийж байна" хэмээн хариулав.
"Агаарын бохирдлыг бууруулахад арван жилийн хугацаанд нэг их наяд төгрөг зарцуулжээ"
ХЭҮК-ын гишүүн, хууль зүйн ухааны доктор Д.Сүнжид "Өнгөрсөн хугацаанд агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлд бодлогын баримт бичиг, хөтөлбөр, Засгийн газрын тогтоолууд батлагджээ. Үүний зэрэгцээ улсын төсөв болон төсвийн бус олон улсын байгууллагуудын оролцоо ч байсан. Тухайлбал, Азийн Хөгжлийн Сан, Дэлхийн Банк, ЖАЙКА, Мянганы Сорилтын Сан болон бусад эх үүсвэрээс олон тэрбум төгрөгийг энэ чиглэлд зарцуулж байв.
Агаарын бохирдлыг бууруулахад арван жилийн хугацаанд нэг их наяд төгрөг зарцуулсан байна. Сүүлийн гурван жилд 450 гаруй тэрбум, 2017 оны байдлаар 550 тэрбум төгрөг болжээ. Гэвч нөхцөл байдал өөрчлөгдөөгүй.
Гал унтраасан байдлаар нүүрс, шахмал түлшээ тойроод л яриад байгаа нь асуудлыг шийдэхгүй. Ердөө жилийн хугацаанд хүүхдүүдийн уушги, амьсгалын замын өвчлөлд 10 тэрбум төгрөг зарцуулж байгаа талаарх тоон мэдээлэл бий. (ХЭҮК-ын 2018 оны дүгнэлт)
Хэрэв агаарын бохирдлыг бууруулахад анхаарч, арга хэмжээ авахгүй бол 2025 он гэхэд уушги, амьсгалын замын өвчлөлд 25 тэрбум төгрөг зарцуулахад хүрнэ хэмээх НҮБ-ын Хүүхдийн сантай хамтарсан судалгааны дүн бий.
Үндэсний аудитын газрын дүгнэлтээр "Агаарын бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөр" 68.7 буюу хувь хэрэгжээгүй байна гэж үнэлжээ. Тэгвэл үүнийг хэрэгжүүлэхийн тулд яах ёстой юм. Өнгөрсөн үйл явдлуудыг харахаар алдагдсан боломжууд олон бий" гэв.
"Хүн амын эрүүл мэндэд учруулах хохирол аюулын хэмжээнд хүрсэн нь үнэн"
МУИС-ийн Хүрээлэн буй орчин, ойн инженерчлэлийн тэнхимийн эрхлэгч, профессор Ч.Сономдагва "Аюултай, ноцтой нөхцөл байдал, үзэгдэл 24 ба түүнээс дээш хугацаагаар үргэлжилбэл үүнийг гамшгийн хэмжээнд хүрсэн хэмээн үздэг.
Нийслэлийн агаарын бохирдол нь өглөө, оройд маш их ажиглагддаг. Тэр үедээ стандарт хэмжээнээс хэд дахин өссөн үзүүлэлттэй байдаг. Харин өдрийн 12:00 цагаас хойш зөвшөөрөгдөх хэмжээ рүү дөхдөг. Өөрөөр хэлбэл, хэчнээн бохирдолтой өдрүүд байсан ч 24 цаг үргэлжилдэггүй, агаарын чанарын үзүүлэлт 12:00-17:00 цагийн үед буурч шар, ногоон буюу хэвийн, цэвэр хэмжээнд очдог.
Агаарын бохирдол 24 цаг үргэлжлээгүй учраас гамшгийн хэмжээнд хүрээгүй гэж хэлээд байгаа. Гэхдээ өдөр болгон ийм орчинд амьдарч буй хүн амын эрүүл мэндэд учруулах хохирол аюулын хэмжээнд хүрсэн нь үнэн. Тоосонцор дотор хар тугалга, хүнцэл, цайр зэрэг олон төрлийн хортой, хүнд элементүүд байна. Тэдгээр нь хавдар үүсгэх эрсдэлтэй гэдгийг судлаачид аль хэдийн тогтоосон.
Манай сургууль сүүлийн 20 жил энэ чиглэлийн судалгааг хийж байгаа. Бид судалгааныхаа хүрээнд 10 секунд тутмын дата мэдээллийг нь авч хэмждэг. Үүнээс харахад өглөө, оройд агаарын чанарын үзүүлэлт маш их бохирдолтой. Гэхдээ зөвхөн энэ жил агаарын бохирдол нэмэгдсэн юм биш. Өнгөрсөн жилүүдтэй харьцуулахад адил түвшинд байна. Тодруулбал, агаарын бохирдол сүүлийн гурван жил нэг түвшинд байсан" гэсэн юм.
